Onze inheemse talen bevorderen om de vrijheid van meningsuiting te beschermen

Oorspronkelijk gepubliceerd in Manila Bulletin

De Filipijnse grondwet garandeert de burgers vrijheid van meningsuiting, denken en participatie. Deze worden ook gewaarborgd door de acceptatie van het land van het Internationale Verdrag inzake Burgerlijke en Politieke Rechten, dat streeft naar bescherming van burgerlijke en politieke rechten, waaronder vrijheid van meningsuiting en informatie.

We kunnen onze ideeën en meningen uiten via spraak, schrift of kunst, onder anderen. Echter, we onderdrukken dit recht wanneer we het voortbestaan en de ontwikkeling van inheemse talen niet ondersteunen.

Het VN-expertmechanisme voor de rechten van inheemse volkeren heeft benadrukt: “In staat zijn om in de eigen taal te communiceren is fundamenteel voor menselijke waardigheid en vrijheid van meningsuiting.”

Zonder de mogelijkheid om zichzelf uit te drukken, of wanneer het gebruik van de eigen taal beperkt wordt, worden ook de rechten om de meest fundamentele rechten van een individu te eisen—zoals voedsel, water, onderdak, een gezonde omgeving, onderwijs en werk—onderdrukt.

Voor onze inheemse volkeren wordt dit nog crucialer, omdat het ook de andere rechten beïnvloedt waarvoor zij strijden, zoals vrijheid van discriminatie, recht op gelijke kansen en behandeling, en recht op zelfbeschikking, onder anderen.

In dit verband heeft de Algemene Vergadering van de VN 2022-2032 uitgeroepen tot het Internationaal Decennium van Inheemse Talen (IDIL). Het doel is om “niemand achter te laten en niemand buiten te sluiten” en is in lijn met de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling.

Bij de presentatie van het Globale Actieplan van de IDIL heeft UNESCO benadrukt: “Het recht op vrije en onbelemmerde keuze van taalgebruik, uitdrukking en mening, evenals zelfbeschikking en actieve betrokkenheid bij het openbare leven zonder angst voor discriminatie, is een voorwaarde voor inclusiviteit en gelijkheid als belangrijke voorwaarden voor het creëren van open en participatieve samenlevingen.”

Het Globale Actieplan streeft ernaar de functionele reikwijdte van het gebruik van inheemse talen in de samenleving te vergroten. Het suggereert tien onderling verbonden thema’s die kunnen helpen bij het behouden, revitaliseren en bevorderen van inheemse talen: (1) kwalitatief onderwijs en levenslang leren; (2) het gebruik van inheemse taal en kennis om honger uit te roeien; (3) het creëren van gunstige omstandigheden voor digitale empowerment en het recht op uitdrukking; (4) geschikte inheemse taalstructuren ontworpen om betere gezondheidszorg te bieden; (5) toegang tot justitie en beschikbaarheid van openbare diensten; (6) het in stand houden van inheemse talen als voertuig van levend erfgoed en cultuur; (7) biodiversiteitsconservatie; (8) economische groei door verbeterde fatsoenlijke banen; (9) gendergelijkheid en empowerment van vrouwen; en (10) langetermijn publiek-private partnerschappen voor de bescherming van inheemse talen.

De belangrijkste gedachte is om inheemse talen te integreren en te mainstreamen in alle socio-culturele, economische, ecologische, juridische en politieke domeinen en strategische agenda's. Door dit te doen, ondersteunen we de toegenomen taalvaardigheid, vitaliteit en groei van nieuwe taalgebruikers.

Uiteindelijk moeten we ons inspannen om veilige omgevingen te creëren waarin inheemse volkeren zich kunnen uiten in de taal van hun keuze, zonder angst voor oordeel, discriminatie of misverstanden. We moeten inheemse talen omarmen als integraal onderdeel van de holistische en inclusieve ontwikkeling van onze samenlevingen.